سفیانی از نسل چه کسی است؟ (از نسل ابوسفیان و از اموی هااست؟ و یا نظر به عملکرد و جنایاتی که سفیانی، انجام می‌دهد، ادامه دهنده جنایات آل ابی سفیان است که در این صورت سفیانی جریان است)
خروج سفیانی ازکجا می‌باشد؟ آیا از شام (اردن، سوریه، فلسطین، لبنان) است و یا مقر و محل استقرار او شام بوده، ولی حرکتش از روم و با پشتیبانی روم است؟ (روم شاید به معنای اروپای فعلی باشد)
آیا خروج سفیانی از علامات حتمی ظهور امام زمان و یا از علائم غیر حتمی است؟
دایره و حدود فعالیت و جنایات سفیانی کجاست؟ (آیا مثل دجال حوزه فعالیتش، فراگیرو عالم گیر است و یا بک محدوده خاص جغرافیایی (شام، عراق، حجاز، بخشی از جنوب ایران) را در بر می‌گیرد؟
ماموریت و هدف سفیانی چیست؟ و با چه کسی در گیر می‌شود؟ (با همه مسلمین و یا با طائفه خاصی از مسلمین[اهل بیت پیامبر و پیروان خاندان رسول خداکه همان شیعیان هستند) مشکل دارد؟
عاقبت و سرنوشت سفیانی چه می‌شود؟ (در یک مصاف و جنگ، کشته می‌شود و یادر اثر خسف زمین، او و سپاهیانش از بین می‌روند؟
بحث سفیانی، بحث گسترده‌ای است که روایات آن هم از حد استفاضه گذشته است، روایات کثیری راجع به سفیانی از فریقین داریم که به خصوصیات او هم پرداخته است. (مثل این که، شخصی است از نسل ابوسفیان که در شام و با حمایت اروپا فعالیت داشته ضمن این که فاصله وقت خروج او تا ظهور امام زمان بیان شده [9 ماه یا یک سال و یا یک سال و نیم و…] در روایات به اجمال یا تفصیل پرداخته شده است.)
روایت الغیبة شیخ طوسی در مورد سفیانی:
قبل از ورود به بحث، روایتی که مرحوم شیخ طوسی در کتاب الغیبة از بشربن غالب (بشر و بشیر دو برادر هستند که دعای عرفه را از امام حسین7 نقل می‌کنند)نقل می‌کند، ذکر می‌کنیم. (روایت به معصوم7 منتهی نمی شود)
«عنه، عن أبی النصر إسماعیل بن عبد الله بن میمون بن عبد الحمید بن أبی الرجال العجلی قال: حدثنا محمد بن عبد الرحمان بن أبی لیلى قال: حدثنا جعفر بن سعد الکاهلی، عن الأعمش، عن بشر بن غالب قال: یقبل السفیانی من بلاد الروم متنصرا فی عنقه صلیب وهو صاحب القوم [1]»
(سفیانی از سرزمین روم در حالی که نصرانی و در گردنش علامت صلیب است (مظاهر نصرانیت دارد)خروج می‌کندواو فرمانده گروهی است.)
در بعضی از نسخه‌ها به جای «متنصرا»، «منتصرا یعنی پیروزمندانه» آمده ولی به قرینه فی عنقه صلیب، همان متنصرا صحیح است.
پس طبق این روایت، معلوم شد که اساس و ریشه سفیانی از روم (غرب) است، اکنون باید در کتب جغرافیائی مراجعه کرده و معلوم کرد که روم آن روز (در هنگام صدور چنین روایتی) برچه امکنه‌ای انطباق داشته است؟ آیامنظور شامات، یا آندلس و یا ایتالیااست؟ هر کجا باشد، با قطع نظر از بحث سندی در این روایت، سفیانی متاعی است که از آنطرف مرزها برای بلاد اسلامی صادر شده و می‌فرستند
[1]. الغیبة، شیخ الطوسی، ص 462 – 463
