مسارعین

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ الْمُسَارِعِینَ إِلَیْهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ

۳ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «مفهوم وجود» ثبت شده است

فلسفه آسان(4)-اهمیت بحث مفهوم وجود

در مسائل وجود، این مسأله ی اشتراک معنوی وجود یگانه مسأله ای است که از زمان ارسطو مطرح بوده است. این مسأله در حد خود چندان مهم و ارزشمند به نظر نمی رسد، امّا پایه ی یک مسأله ی دیگر قرار گرفته است که آن در فلسفه ارسطو مطرح نبوده و بعدها مطرح شده است و آن مسأله ی وحدت وجود است.
مسأله ی وحدت وجود غیر از اشتراک معنوی وجود است. اشتراک معنوی وجود به مفهوم وجود برمی گردد و منظور از آن این است که آیا تصوری که ما از هستی داریم تصوری وسیع و گسترده است یا نه؟ وحدت وجود راجع به حقیقت وجود و متفرع بر اصالت وجود است. اگر قائل به اصالت وجود نباشیم وحدت وجود از نظر علمای ما معنی ندارد. این نوع وحدتی که حکمای ما می گویند وحدت خاصی است که تا مسأله ی اصالت وجود قبلا محقق نشده باشد این نوع وحدت وجود بی معنی است. به هر حال این مسأله اشتراک معنوی وجود بعدها پایه و مبنای وحدت وجود قرار می گیرد و از این جهت است که مسأله با ارزشی است و از امّهات مسائل به شمار می رود .


 شرح مبسوط منظومه.ج1.ص36

موافقین ۰ مخالفین ۰

فلسفه آسان(3)-منشاء اختلاف در مفهوم وجود

منشأ این بحث از آنجاست که گروهی از متکلمین پنداشته‌اند که وجود را به معنایی که به مخلوقات نسبت داده می‌شود، نمی‌توان به خدای متعالی نسبت داد. از‌این‌رو بعضی گفته‌اند که وجود به هر چیزی نسبت داده شود، معنای همان چیز را خواهد داشت؛ مثلاً در مورد انسان، معنای انسان را دارد و در مورد درخت، معنای درخت را. بعضی دیگر برای آن، دو معنا قائل شده‌اند: یکی مخصوص خدای متعالی، و دیگری مشترک بین همه مخلوقات.

خاستگاه این شبهه، خلط بین ویژگی‌های مفهوم و مصداق است،‌ یعنی آنچه در مورد خدای متعالی قابل مقایسه با مخلوقات نیست، مصداق وجود است نه مفهوم آن، و اختلاف در مصادیق، موجب اختلاف در مفهوم نمی‌شود،

و می‌توان خاستگاه آن را خلط بین مفاهیم ماهوی و فلسفی دانست، به این تقریر: هنگامی وحدت مفهوم، نشانهٔ ماهیت مشترک بین مصادیق است که از قبیل مفاهیم ماهوی باشد، ولی مفهوم وجود از قبیل مفاهیم فلسفی است و وحدت آن فقط نشانهٔ وحدت حیثیتی است که عقل برای انتزاع آن در نظر می‌گیرد و آن عبارت است از حیثیت طرد عدم.


آموزش فلسفه.ج1.ص286

موافقین ۰ مخالفین ۰

فلسفه آسان(1)-اشتراک معنوی مفهوم وجود

مشترک معنوی آن است که بر بیش از یک مصداق صدق کند و اینکه معنای آن در همه مصادیق یکی است و تفاوت مربوط به خصوصیات مصداق است چنین لفظی مشترک معنوی است مانند اطلاق لفظ آب بر آب مطلق و آب مضاف،آب شیرین،آب شور،آب دریا،آب چشمه و ... و دیگری (مشترک لفظی) اینکه معنای آن در هر مصداقی با مصداق دیگر متفاوت است مثل شیر که بر مایع نوشیدنی و بر ابزار مخصوص (شیر آب) گفته می شود.

در مورد لفظ وجود دو دیدگاه وجود دارد اکثر محققان طرفدار مشترک معنوی اند.اما ابوالحسن اشعری و ابوالحسن معتزلی دیدگاه اشتراک لفظی را برگزیدند.


ایضاح الحکمه.ص38

موافقین ۰ مخالفین ۰