مسارعین

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ الْمُسَارِعِینَ إِلَیْهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ

۶ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «سخن نور» ثبت شده است

اجابت به میزان نیت است

«فلا یقنطنک ابطاو اجابته فان العطیه علی قدر النیه»

 

« پس کندی در اجابت، تو را نومید نسازد، زیرا که اجابت به میزان نیت است »


در اینجا اولا از قنوط و نومیدی نهی می کنند و منشاء پیدایش نومیدی را هم بطور ضمنی آورده اند و آن عدم اجابت دعاست که بصورت محسوس میبینیم تاخیر در اجابت دعاها در بسیاری از مواقع حالت زدگی و یاس و نومیدی را بدنبال دارد و امام بزرگوار از پیدایش چنین حالتی نهی می کنند و بعد از آن بذکر مطلب بسیار مهم و قابل توجهی می پردازند و آن، عوامل تاخیر در اجابت یا عدم اجابت است و اولین مطلبی را که در این رابطه آورده اند این است که عطا و بخشش الهی به میزان نیت است. و بنابراین، نیت خیر و تصمیم صحیح و انسانی، موجب تسریع در اجابت است و نیات سوء و اراده های باطل و انگیزه های نادرست، موجب تاخیر اجابت و یا عدم اجابت خواهد گردید. گاهی حوائج و مقاصد انسان، ناشی از یک نیت سوء و باطل است مانند کسی که از خدا خانه می خواهد زیرا دیده که رفیقش و یا برادر و دینی او خانه ای وسیع و زیبا دارد و این موضوع او را به تنگ آورده و می خواهد به هر وسیله ای است یک خانه ی آنچنانی را فراهم بیاورد. و یا گاهی از اوقات حاجت او در طریق یک امر شیطانی است مانند کسی که از خدا خانه می خواهد ولی درون او را که بررسی کنیم به این مطالب میرسیم که او خانه را برای تفاخر و برتری جوئی می خواهد و نظرش این است که در مقام مفاخره و فخر فروشی از رفیقش عقب نماند و نسبت به دیگران کمی و کاستی نداشته باشد.

بسیاری از دعاها فاقد اوصاف لازم است و منشا و مبدا ان یا غایت و منتهای ان یک جریان شیطانی است و از اینرو به هدف اجابت نمیرسد و ما فقط خود موضوع مورد حاجت را میبینیم که امری مباح یا مستحب و مطلوب است و از اینکه آن را از خداوند خواسته ایم و اجابت نشده سخت نگران و ناراحت میشویم و دیگر به مفاسدی که در آغاز این موضوع قرار گرفته اند و یا در رشته ی معلولات آن است و بر آن مترتب خواهد شد غفلت داریم. و ممکن است مقصود از کلام شریف امام علیه السلام این باشد که عطایای الهی وابستگی مستقیم به نیات انسان دارد هر اندازه انسان دارای خلوص نیت و پاکی ضمیر « العطیه بقدر النیه » باشد دعاهای او را به اجابت نزدیکتر است و هر اندازه که دارای نیات شر و فاسد باشد از اجابت دورتر و فاصلهی او زیادتر میباشد.

غرض آنکه ملا نیات انسانی در مطلق امور، نه در رابطه با شخص موضوع مورد حاجت، در اجابت دعاهای وی اثر مستقیم دارد و بصورت کلی باید نیات انسان اصلاح گردد و دعا کننده انسانی خوش نیت و دارای سلامت فکر باشد و به نفع جامعه و برادران و خواهران مسلمان خود بیندیشد تا هنگامی که دعا میکند مورد عنایت خداوند قرار گرفته و دعاهای او به اجابت برسد.


مرحوم سید بن طاووس می فرماید: از جملهی صفات دعا کننده این است که هنگام دعا، قلب او پاکیزه و نیتش صادق باشد و این بخاطر روایتی است از حضرت صادق علیه السلام که فرمودند: مردی در بنی اسرائیل مدت سه سال خدا را میخواند که فرزندی به او عطا کند و چون دید که خداوند او را اجابت نمیکند گفت: پروردگارا آیا من از تو دورم پس صدای مرا نمیشنوی یا نزدیکم به تو ولی اجابتم نمیکنی؟ بعد شخصی به خواب او آمد و گفت : «انک تدعو الله منذ ثلث سنین بلسان بذی و قلب عدت غیر نقی و نیه غیر صادقه عن ذلک ولیتق الله قلبک و لیحسن نیتک »
تو از سه سال پیش خدا را میخوانی با زبانی زشت گو و قلبی سرکش و ناپاک و با نیتی غیر صادقانه. اکنون از این حالت بر کنده شو و باید قلب تو تقوای خدا داشته و نیت تو در جهت خیر باشد. آن مرد بر این کارها مواظبت نمود و سپس دعا کرد و خداوند پسری به او داد.( 1) و احتمال میرود که مقصود این باشد که انسان در مقام درخواست چیزی از خدا با تمام وجود و با احساس نیازمندی، آن را از خدای تعالی طلب کند و تنها با زبان از خدا طلب حاجت، نکند و بلاشک دعائی که انسان از عمق جان کرده و با تمام وجود چیزی را از خداوند بخواهد، غیر از دعائی است که تنها با زبان باشد و دل و جان او همراهی نداشته و موضوع مورد درخواست را از خدا نخواهند.

( 1) فلاح السائل ص 37 و بحار الانوار ج 90 ص 377

موافقین ۰ مخالفین ۰

باب 186 - معنی گنج زیر دیوار که از آن دو پسرک یتیم بود

-1 عمرو بن جمیع مرفوعا از امیر المؤمنین روایت نمود؛

در باره گنجی که خدای عزّ و جلّ میفرماید: وَ کانَ تَحْتَهُ کَنْزٌ لَهُما و در زیر آن گنجی برای آنان بود- کهف: 82 )

فرمود: آن گنج ورقی بود از طلا، که در آن نوشته شده بود: به نام خداوند (بخشنده مهربان) نیست معبود بر حقّی جز اللَّه، محمّد صلی اللَّه علیه و آله پیامبر خداست، در شگفتم از کسی که میداند مرگ حق است چگونه شادمان میگردد؟! عجب دارم از آن کس که ایمان به تقدیر دارد چگونه اندوهگین میشود؟ و در شگفتم از فردی که به یاد آتش جهنّم است چگونه میخندد؟! عجب دارم از شخصی که دنیا و دگرگونیهای آن را نسبت به أهلش دیده و شاهد بوده است که چگونه آنان را از حالی به حال دیگر میکشاند، امّا به آن اعتماد میکند؟!



معانی الأخبار / ترجمه محمدی، ج 2، ص: 16

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰

باب 3- معنی « بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ »

1-عبد اللَّه بن سنان گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: تفسیر (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند بخشنده مهربان) چیست؟ فرمود: در هر حرفش یکی از صفات خدا منظور شده است: در« با »درخشندگی و نیکوئی خدا، و در« سین » نور و بلندی مقام پروردگار، و در« میم » بزرگواری و عظمت ایزد متعال منظور است،

عدّهای نقل کرده اند:« میم » ملک یعنی پادشاهی خدا و  « اللَّه »پرستش شده هر چیزی، و « الرّحمن » (صفت عام) یعنی مهربان و روزی رسان به تمامی آفریدگانش در دنیا است، و « الرّحیم »: (صفت خاصی است که در آخرت) تنها مؤمنان را زیر پوشش مهر خود قرار خواهد داد.

2-صفوان بن یحیی به نقل از شخصی که این حدیث را برایش بازگو کرده است گوید: از حضرت صادق علیه السلام سؤال شد:
معنای« بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ » چیست؟ فرمود« با »یعنی روشنی خدا « سین »یعنی:برتری و رفعت پروردگار، و  « میم »  بزرگواری ،
و سلطنت الهی خدای را معنی میدهد.

موافقین ۰ مخالفین ۰

باب 185 - عالیترین کمالات(2)

جمیل بن صالح از امام صادق از پدران بزرگوارش علیهم السّلام روایت نموده که پیامبر خدا صلی اللَّه علیه و آله فرمود:
شخصی که مایل است ارجمندترین مردم باشد باید از خدا پروا داشته باشد، و هر کس که بخواهد پرهیزگارترین مردم باشد باید بر خدا اعتماد کند، و هر کس دوست دارد غنیترین مردم باشد باید بدان چه نزد خداست بیشتر اطمینان نماید تا آنچه در دسترس خودش میباشد،

سپس فرمود: آیا نمیخواهید شما را از بدترین مردم آگاه سازم؟

عرض کردند:بلی (آگاه فرما)، یا رسول اللَّه،

فرمود: کسی که مردم را دشمن دارد؛ و مردم هم او را دشمن دارند،

سپس فرمود: شما را آگاه نکنم به بدتر از این؟

عرض کردند: آری پیامبر خدا،

فرمود: آنکه از لغزش نگذرد، و عذر را نپذیرد، و گناهی را نبخشد،

سپس فرمود: آیا شما را به بدتر از آن خبر ندهم؟

گفتند: بلی ای رسول خدا،

فرمود: کسی که از شرّش آسوده نباشند، و به خیرش امید نرود.


همانا عیسی بن مریم در میان انجمنی از بنی اسرائیل بپاخاست و فرمود:


ای بنی اسرائیل حکمت را به نادانان یاد ندهید که به آنان ستم نموده باشید، و از أهلش دریغ مدارید که بدانها ظلم نموده باشید، و ستم پیشه را در ظلم یاری نکنید که فضیلت خود را نابود ساختهاید. امور سه گونه است: امری که راه راست در آن بر تو روشن است پیرو آن باش، و أمری که گمراهیش بر تو آشکار است از آن دوری گزین، امری که مورد اختلاف است آن را به خدای عزّ و جلّ باز گردان.


معانی الأخبار / ترجمه محمدی، ج 2، ص: 7

موافقین ۰ مخالفین ۰

باب 185 - عالیترین کمالات(1)

-1 أبو حمزه ثمالیّ از حضرت صادق علیه السّلام روایت کرده که فرمود: شهرت یافتن به عبادت مایه تهمت و آشفتگی است، همانا پدرم، از پدرش، از اجداد بزرگوارش- علیهم السّلام- برایم نقل نمود که پیامبر خدا صلی اللَّه علیه و آله فرمود:

عابدترین مردم کسی است که واجبات را بجا آورد و

بخشنده ترین مردم شخصی است که زکات مالش را بپردازد، و

پارساترین مردم آن کس است که از حرام کناره گیرد، و

پرهیزگارترین مردم کیست که حقّ را بگوید چه به نفع او باشد چه به زیانش، و 

دادگرترین مردم انسانی است که برای مردم بپسندد آنچه را بر خود میپسندد و آنچه را بر خود خوش ندارد، بر مردم نیز نپسندد و 

هوشیارترین مردم آن کس است که بیشتر به یاد مرگ باشد، و

کامیاب ترین انسان که مردم به حال او حسرت میخورند کسی است که در زیر خاک از کیفر الهی آسوده می باشد و امید ثواب دارد، و

موافقین ۰ مخالفین ۰

باب 2- « علیّ عظیم »،نخستین نام خدا

1- ابن سنان گوید: از امام هشتم حضرت رضا علیه السلام پرسیدم: اسم یعنی چه؟

فرمود: اسم عبارت است از بیان نشانه و حالت و چگونگی شخصی و یا چیزی.

2- محمّد بن سنان گفت: از حضرت رضا علیه السلام پرسیدم: آیا خداوند قبل از آفرینش پدیده های خلقت، خود را میشناخت؟


فرمود: بلی.

عرض کردم: نفس خود را می دید و صدای خویش را می شنید؟

فرمود: نیازی به این کارها نداشت، زیرا از نفس خود سؤالی نمیکرد و از او درخواستی نداشت، او خودش و خودش نیز او بود، قدرتش رسا و مؤثر است. پس نیازی نداشت که اسمی برخود بگذارد. البتّه به این خاطر که دیگران بتوانند او را بخوانند نام هایی برای خویشتن انتخاب کرد، زیرا اگر به نامی نخوانندش شناخته نخواهد شد.و نخستین نامی که برای خود اختیار کرد « علیّ عظیم » بود، چون او برتر از همه چیزها است.بنا بر این ماهیّت و حقیقت او« اللَّه »و نامش « علیّ عظیم » است.و این اوّلین اسمهای اوست زیرا برتر از فهم و وهم و اندیشه میباشد.


معانی الأخبار / ترجمه محمدی، ج 1، ص: 6

موافقین ۰ مخالفین ۰